Sông Sa Lung chảy qua nhiều địa bàn H. Vĩnh Linh với vai trò tưới tiêu, điều tiết nguồn nước, sản xuất và gắn liền với công trình thủy lợi Sa Lung. Theo Sở NN&PTNT tỉnh Quảng Trị, công trình thủy lợi Sa Lung có nhiệm vụ ngăn mặn, giữ ngọt và điều hòa nguồn nước, bảo đảm cấp nước tưới cho 700ha lúa vụ Đông Xuân và 245ha lúa vụ Hè Thu. Đồng thời cấp nước cho 200ha nuôi trồng thủy sản, tạo nguồn nước sinh hoạt cho hơn 5.000 người dân và cải tạo môi sinh, môi trường nhiều xã thuộc huyện Vĩnh Linh.

Tuy nhiên, trong những năm gần đây, nguồn nước trên sông Sa Lung thường xuyên bị ô nhiễm, chất lượng nước không đảm bảo phục vụ sản xuất và sinh hoạt của người dân. Đơn cử thực hiện nhiệm vụ giám sát chất lượng nước hệ thống công trình thủy lợi Sa Lung, Chi cục Thủy lợi tổ chức 4 đợt lấy mẫu, quan trắc nguồn nước ở thượng lưu công trình trong tháng 7 và 8-2023. Kết quả phân tích cho thấy chất lượng nước ở vị trí giám sát thượng lưu đập Sa Lung có nồng độ oxy hòa tan tại tầng giữa, tầng đáy thấp và nguồn nước bị ô nhiễm vi sinh vật.

Cụ thể, vượt giới hạn A1, A2, B1, B2 nhiều lần theo QCVN 08-MT:2015/BTNMT: Quy chuẩn kỹ thuật Quốc gia về tiêu chuẩn nước mặt. Không đáp ứng mục đích cấp nước sinh hoạt, bao gồm cả trường hợp đã áp dụng công nghệ xử lý phù hợp và bảo tồn động thực vật thủy sinh; không đáp ứng mục đích tưới tiêu phục vụ sản xuất nông nghiệp và nuôi trồng thủy sản hoặc các mục đích sử dụng khác có yêu cầu chất lượng nước tương tự; không đáp ứng các mục đích khác với yêu cầu nước chất lượng thấp.

Đến chiều 5-9-2023, người dân xã Vĩnh Sơn (H. Vĩnh Linh) tiếp tục kêu cứu, phản ánh khi đập Sa Lung xả nước định kỳ hàng năm gây mùi khó chịu. Nỗi bất an về dòng sông ô nhiễm xâm chiếm hàng ngàn hộ dân. Trước tình hình báo động này, cùng với báo cáo của Sở TN&MT trước đó về chất lượng nước sông Sa Lung, ngày 13-9-2023, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị Võ Văn Hưng đã có văn bản chỉ đạo về việc tăng cường giải pháp bảo vệ môi trường nước sông Sa Lung.

Theo đó, UBND tỉnh Quảng Trị giao Sở TN-MT chủ trì, phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương và Công an tỉnh tăng cường kiểm tra xác định nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường nước sông Sa Lung, thực hiện nghiêm việc quản lý nhà nước về quản lý môi trường. Công an tỉnh Quảng Trị thành lập tổ công tác và tổ chức thực hiện chuyên đề để trinh sát thường xuyên, đấu tranh, phát hiện và xử lý, đề xuất xử lý nghiêm các hành vi vi phạm, đặc biệt là hành vi xả nước thải trái pháp luật vào môi trường. UBND huyện Vĩnh Linh thành lập các tổ giám sát cộng đồng tại các xã tại các khu vực thuộc lưu vực sông Sa Lung, đặc biệt là các địa phương có các cơ sở sản xuất công nghiệp nhằm theo dõi, giám sát chặt chẽ, phát hiện và báo cáo kịp thời các hiện tượng bất thường có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường.

Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị cũng yêu cầu UBND huyện Vĩnh Linh phối hợp với Sở TN&MT, Công an tỉnh và các sở, ban, ngành liên quan có phương án và giải pháp để giải quyết dứt điểm ô nhiễm môi trường trên sông Sa Lung trước 25-9-2023.

BẢO HÀ